Het jaar gaat vlot voorbij. Eerst de studenten en later de co-assistenten hier, Oom Jan, Manon, m'n ouders, twee voorgangers op bezoek en daarna Herman. Het huis was niet meer alleen een tussenstation voor collega-artsen uit Western Province (Barotseland), maar ook 't permanent verblijf voor vele tijdelijke gasten. Mijn huis, al noem ik 't soms "Kaoma Lodge" ... met z'n altijd fantastische uitzicht ... , blijft een voortdurend project. De mooiste bijdrage is wel de muurschildering van Mr. Kawina op de schuur. Bij binnenkomst wordt je verwelkomd door een Makishi danser en menigte, eenmaal de hoek om, op het terras, heb je naast 't uitzicht op de vallei ook zicht op een dorpsleven .... Voor velen een aantrekkelijke plek om te poseren. Herman heeft de laatste hand gelegd aan een plafondventilator die hier al een half jaar lang op "hem" lag te wachten. De hete tijd was toch nog niet aangebroken. Het grote poedelbadje heeft een vaste plaats in de voortuin gekregen, waar ook een buitentafel met banken is verschenen. Leven op de farm is een komen en gaan ... Bobby is vorig jaar december overleden, maar Viktor, een ondeugende pup, kwam er in maart bij. Helaas raakte Viktor een paar maanden terug zoek, nadat hij al te enthousiast Senya was gevolgd voor een uitstapje. Posters in town en op 't ziekenhuisterrein, met foto's en een beloning in 't vooruitzicht mochten allemaal niet baten.
Sinds een maand is er Zuma, een nieuwe pup, een meisje, gewoon straatras maar erg lief. Ze werd gebracht door enkele vrouwen die zich zorgen maakten om m'n gemoedsrust .... nu Viktor maar niet gevonden werd. Dit jaar lijken de kippen 't goed te doen, er zijn veel kuikens groot geworden zonder door de "windziekte" of een predator gegrepen te worden. Dat zijn er nogal veel .... meerdere roofvogels vliegen hier rond, we zien soms een mongoose, dan de honden wanneer ze wild zijn, en natuurlijk slangen. Een paar weken terug heeft een black mamba een hen gedood die net 9 kuikentjes had. De 8 die 't overleefden kregen helaas geen liefdevolle behandeling van de andere kippen, er restte niets anders dan ze naar binnen mee te nemen en te "adopteren" (zie verhaal Herman). Daarintegen is het nog niet gelukt met de konijnen. Rond april kwam een kolonne soldatenmieren voorbij .... waardoor alle konijnen stierven. De kippen konden we nog net wel redden. Een nieuwe lading van 3 jonge konijnen heeft 't blijkbaar nog niet zo naar de zin ... kleintjes heb ik nog niet gezien. Een poging om de kippen parelhoendereitjes te laten uitbroeden mislukte, ik kijk nu uit naar wat 't paartje hoenders dat ik heb gekregen zal gaan doen. Verder zijn er ook nog 4 eenden bijgekomen.
En 't werk ...? Wisselend druk en drukkend maar soms wat zonneschijn. De lichtpuntjes ... het echo-apparaat, dat hier in april gebracht werd door een van m'n voorgangers, uit Pakistan helemaal. Een prima apparaat, verbreedt de diagnostiek enorm, maar wel weer extra belasting. Onze X-ray man is echter zeer geinteresseerd, en gaat binnenkort op training. Dan is er de 'mother waiting home' project. Een huis dat gebouwd wordt achter 't ziekenhuis voor zwangere vrouwen verwezen door de Health Centres vanwege een risikovolle zwangerschap of voorgeschiedenis, om te kunnen bevallen in 't ziekenhuis. Begin volgend jaar is 't af. De verbouwing van de als 'isolation ward' bedoelde vleugel tot een 'administration block' vordert ook. Daardoor zullen er een aantal kamers vrijkomen die als 'isolation rooms' voor de afdelingen gebruikt kunnen worden. Het ziekenhuis heeft nu geen enkele isolatiekamer voor patienten met besmettelijke ziekten zoals hersenvliesontsteking en dysenterie! Home Based Care (voor chronisch zieke patienten, mn AIDS en TB) is nieuw leven ingeblazen met vooral community initiatieven. Enkele verpleegkundigen doen mee, op vrijwillige basis. We hebben net 2 fietsen gekocht voor home visits en de katholieke kerk hier stelt 2 ochtenden in de week ook hun auto beschikbaar.
De dompers ..... zijn geld, medical supplies en management. Het hele jaar door al krijgen we slechts zo'n 30-40% van ons budget, minder nog dan onze vaste lasten aan huren, voedsel voor patienten, energie- en waterrekening. De schulden zijn daardoor gigantisch aan 't oplopen. Trips naar Lusaka maken we niet meer, en dat betekent dat je als arts ook de inkoper wordt wanneer jezelf naar Lusaka gaat. Bevoorrading van medicijnen en andere voorzieningen (verband etc) is nog steeds beroerd. We hebben dit jaar vooral geleden als gevolg van een chronisch tekort aan infuusvloeistoffen. Lenen en kopen (van ons al te magere ziekenhuisbudget) om toch te overleven. Nu zijn de Health Centre kits alweer 4 maanden op .... en onze noodvoorraad die we gelukkig hadden ondertussen ook. Wat betreft management ga je van crisis naar crisis .... de eerste maanden hadden we vaak geen stroom, en ons kleine noodgeneratortje (zeg maar portable) kon 't allemaal niet bolwerken; de OK-lamp sneuvelde, de enige die nog werktte ('t was uiteindelijk alleen een peertje, maar die hadden we niet meer. Na 4 weken klungelen, kwam die hoofdlamp toch goed van pas, was ik in Lusaka en vond gelukkig 't allerlaatste peertje in Zambia); een tekort aan (goede) clinical officers met alle problemen van dien ... soms niemand op de poli om patienten te zien. Onze matron overleed tijdens een kerk kamp (ja, zo noemen ze dat hier) aan hersenvliesontsteking. Wel kregen we eindelijk een administrator, waar we erg blij mee zijn.
De patientenzorg blijft iedere dag weer vol verrassingen, zelfs na bijna 2 jaar (gelukkig maar). Er is zoveel te vertellen. Een voorbeeldje van afgelopen vrijdag. Toen zag ik een schoolmeisje, 16 jaar en zwanger gemaakt door iemand die zich voordeed als een witchdoctor. Ze zou behekst zijn door een getal, en moest hiervan "gezuiverd" worden. Ze was radeloos, had het nog aan niemand verteld, maar al te ver in de zwangerschap voor een abortus. Ik heb lang met haar gesproken, en na mij nog een van onze counselling verpleegkundigen. Hopelijk kan ze 't aan.
Barotseland, zo wordt Western Province ook wel genoemd, het land van de Barotse, de Lozi's. Altijd al is er een lichte drang naar zelfstandigheid geweest, en nu wordt deze nog meer gevoed door berichten dat er hier diamanten (net zoals in aangrenzend Angola) gevonden zijn. De District Health Office - Manager Administration, vooral een leeghoofd die de hele dag achter zijn bureau zit in een op instorten staand gebouwtje, bood Herman zelfs diamanten aan. Of hij niet een mooie vrouw in Nederland had die hij wilde verwennen.
Deze pagina's worden door Herman Kuiper onderhouden.