In districtsvergaderingen hadden we besproken waar het 't beste naar toe zou kunnen gaan, en Kasabi, een HC op 140 km van Kaoma was gekozen. Om de kosten te besparen, en omdat het me ook wel erg leuk leek, stelde ik voor dat ik zelf zou rijden.
De zaterdagochtend werd ik nog geroepen door 't ziekenhuis. Er was weer eens een ongeval gebeurd, en de slachtoffers werden binnengedragen nadat ze de hele nacht langs de weg hadden gelegen. Vijf mannen en vier vrouwen waren gewond. Tot twee uur 's middags was ik bezig; een aantal lelijke open botbreuken ....
Toen eindelijk konden we weg. Eerst een uur over de grote weg naar Mongu, en dan bij de grens van beide districten, bij een paar huisjes moet je ineens naar rechts. "Zeker weten? Is dit wel een weg?", vroeg ik nog .... een karrespoor moet je volgen. En dat zo'n 45 km in een tempo van 20 km per uur. Je snapt niet waarom daar nu nog mensen wonen ... Ze moeten 6-7 uur lopen voordat ze bij de weg zijn. Op een gegeven moment volg je een vlakte, er is water .... en dus zijn er mensen. Ineens sta je voor een prachtig nieuw schooltje en is het HC naast je. Mr. Muuka, een EHT (Environmental Health Technician), de enige staf van het HC, reisde ook met ons mee. Het is een ruim opgezet, pas 4 jaar oud HC, schoon, met veel lege kamers en weinig spullen. Het oogt nogal triest, zo leeg en zo stil, en omdat er sinds vorig jaar geen verpleegkundige meer werkt (die is toen overleden) gebeurd er weinig. Er is maar 1 stafhuisje, dus is het eigenlijk onmogelijk om er nog een ander getraind iemand te plaatsen. Mr. Muuka heeft iets van z'n huisje gemaakt, met 't gezelschap van vele duiven, parelhoenders en ganzen. We namen intrek in een van de lege kamers, en de wachtruimte met tafel en stoelen werd onze woonkamer. 's Avonds rondom 't vuur gezeten en veel verhalen gehoord. De mensen geloven sterk in 'witchcraft'. In het afgelopen jaar zijn wel 25 mensen 'geklaard' ... dat wil zeggen ... op verzoek neergeschoten. Omdat witchfinder hen als witches hebben aangewezen.
Als iemand overlijdt is dat vaak de schuld van een witch, meestal een oudere man of vrouw, en wanneer je, zeg maar, bent opgespoord, ben je je leven niet meer zeker. Een paar maanden terug had ik een jonge knaap in 't ziekenhuis die per abuis was neergeschoten, omdat hij in de stoel van z'n vader, en met diens jas, 's avonds een dutje zat te doen. Gelukkig waren de schotwonden niet zo erg. Men had 't op z'n vader gemunt, die als witch was aangewezen. Een ander verhaal is dat van de verpleegkundige, een male nurse, die vorig jaar in Kaoma was opgenomen met TB-hersenvliesontsteking. Na een moeizame behandeling hield hij er een verlamming van de benen aan over, en nam de familie hem mee naar een trad. healer. Een maand later, echter, werd hij weer teruggebracht met grote brandwonden aan de benen, volledig geinfecteerd en in shock. Kort erna is hij overleden. Dit alles zou de schuld zijn van een oudere man uit 't dorp, die verliefd zou zijn op z'n vrouw. Na zijn dood vroeg deze man om de hand van de weduwe, die echter weigerde. Nu, een jaar later, is zij vrij plots overleden .... mogelijk cerebrale malaria ... maar iedereen houdt 't erop dat het de schuld is van deze oudere man.
Na al deze verhalen en een wat onrustige nacht begonnen we zondagochtend vroeg. Jeroen en Manou gingen meteen aan de slag om paneel, kabels en lampjes te installeren. Mr. Muuka en ik vertrokken naar Kaaba Hill. Een HC hier nog 12 km vandaan, erg mooi gelegen op een heuvel. De weg er naar toe is nog zanderiger. Onderweg kom je langs een schooltje, niet meer dan een grote grashut met een schoolbord. Kaaba is 't oudste HC van 't district, zo'n 50 jaar oud, ooit gebouwd door de missie. Niet veel meer dan een klein huisje met twee kamertjes, en 't wordt gerund door een 'senior dresser'. Een vriendelijke oude man die eigenlijk al 2 jaar met pensioen is, maar helaas heeft 't district nog niemand gevonden om de plek over te nemen. Geen geschoold iemand, maar wel iemand die al 20 jaar op deze plek werkt en de mensen kent. Het was er erg stoffig en vuil, rattekeutels overal ... idem gebruikte naalden. Gelukkig gebeurd er wel wat ... hij ziet zo'n 15 zieken op een dag, de community is een ziekenzaaltje aan 't bouwen, gewoon van gras en palen. Recent zijn er pit-latrines gebouwd. Er is solar, een solar-fridge en dus goed bewaarde vaccins. De trotse man laat me z'n gastenboek zien .... dat ondertussen 20 jaar oud is. 4 a 5 keer per jaar krijgt hij bezoek.
Eenmaal terug, blijken Manou en Jeroen nog hard bezig te zijn, ondertussen met veel hulp van enkele nieuwsgierigen. Kinderen staan overal nieuwsgierig mee te kijken. Electriciteit is hier een volledig onbekend fenomeen. Als de lampjes gaan branden juicht iedereen.
Ik krijg nog twee parelhoenders in m'n schoot geworpen, nadat ik verteld over m'n eigen kleine boerderij. En dan is het al bijna 4 uur, na een prachtige rit komen we net voor 't donker terug in Kaoma.
Deze pagina's worden door Herman Kuiper onderhouden.