Vanavond toch weer power, na een dag zonder. Het lijkt erop dat we hier de komende weken wel problemen zullen hebben. Maakt het werk voor mij eigenlijk wel rustig, want electieve OK's kan je dan toch niet doen, zonder water en zonder stroom om de sets te steriliseren.
Dan zijn er twee uitstapjes in het vooruitzicht: volgend weekend ga ik warschijn naar Senanga, hoewel ik nog geen bevestiging heb gekregen om te komen, en op 29 mei wordt de Kuomboka gehouden, de grote ceremonie van de Lozi koning, waarbij hij per Nalikwanda, een grote speciale kano, van Lealui in de floodplains naar Limalunga, de residentie aan de rand van plains gaat. De hele gebeurtenis is de afgelopen maanden vaak besproken, ook hier in Kaoma. Het is een enorme happening, die al jaren niet heeft kunnen plaatsvinden omdat het waterpeil van de Zambezi niet hoog genoeg was. De laatste keer was in '91 of '92. Maar dit regenseizoen was goed, en dus verwachte iedereen de Kuomboka. Eerder was ook een keer het excuus gebruikt dat de boot niet in goede staat was, nadat hij daarvoor beschadigd was. Nu, de Nalikwanda was dus al enige tijd terug opgeknapt. Geruchten genoeg, de Lozi king zat eerst in de VS en later in Engeland. Was hij ziek, was hij bang, misschien om vermoord te worden tijdens een Kuomboka, wilde hij gewoon niet ....
In maart werd gezegd dat de maan niet goed stond, de magere maan moet 'bol' als een bootje staan en niet andersom. In april gonsde het, maar kwam er geen publieke mededeling. Begin mei is de king teruggekomen, en vorige week zei iemand dat de Kuomboka had plaatsgevonden, maar zonder officiele verkondiging. Hij was echter alleen in Mongu aangekomen en met een boot opgehaald om naar Lealui te gaan. Deze week dan kwam het verlossende woord, de Kuomboka komt er hoewel het waterpeil al flink gezakt is en hij niet meer per boot Limalunga kan bereiken. Maar geen nood, ze gaan per Nalikwanda naar Mongu, om daar dan vervolgens gewoon in een wagen te stappen.
Mildred vertelde dat ze het verhaal gehoord had dat een vrouw, al dobberende in
een slang was tegengekomen die haar gevraagd had hem mee te nemen naar de
koning in een mand. Daar aangekomen had de slang gesproken tot de koning en
gezegd dat als er deze keer geen Kuomboka zou komen, er nooit meer een
Kuomboka zou volgen.
18 mei
Gisteravond nog een keizersnee gedaan, stonden we net steriel, alles
afgedekt ..... valt de stroom uit, weer!
Vloeken, tieren, etc ... laaiend mijn steriele pak uitgegooid en naar de
manager van Zesco gelopen. Deze was er niet, dus we moesten naar de 2e man.
Die lag al in bed, en Dhaka, de male-nurse die met me mee was begon terwijl
hij alleen wat gemompel vanuit het huis in het donker hoorde, heel beleefd
het probleem uit te leggen. Dus ik stampvoetend de auto uit, en roep dat ik
hem voor het gerecht zal slepen als de patient hierdoor zou overlijden.
Toen direct naar de compound gereden waar de generatoren van Zesco staan,
... kwam die Mr. Mundia, de 2e man dus, hijgend aan lopen. Hij was direct
na mijn schokkende woorden zijn bed uitgesprongen en meteen zelf naar Zesco
gegaan. Hihi, dat hielp dus uitstekend, en we konden het daarna weer goed
met elkaar vinden. Zodoende nu dan deze sectio wel in 't licht kunnen doen.
19 mei
Getver, ik heb zo'n beetje de hele dag vergaderd, en ik ben veel meer een
doener dan een denker, geloof ik. Krijg zo'n weerzin van al dat geblabla
...., laat mij maar los op die patienten.
Vandaag is het 'water' ook weer gekomen. Kan dus weer gaan douchen in het guesthouse. De verbouwingen duren allemaal veel langer dan gepland (zucht!), en ik heb een beetje gemopperd tegen Brian, want ik ben al 2 weken aan het kamperen in eigen huis, en ze zijn nog niet aan het huis begonnen. Nu is de watertank nog niet klaar, vorige week was er geen stroom om de boel te lassen, nu is die gozer ziek, malaria.
Gister even gefietst, met Rogers, maar op de terugweg een lekke band, zat
een grote spijker in. Vanavond maar geplakt.
22 mei
De telefoonlijn is dood, ik vermoed dat Stanley en Lackwel gisteren bij het
nogal rigoreus verwijderen van een overgroeiende klimplant uit de boom
naast de poort de telefoonkabel, die via die boom het huis bereikt, wat
kwetsuren heeft opgelopen. Morgen Stanley maar weer langs Zamtel laten gaan.
Vandaag mijn vingers gebrand aan een heet hangijzer .... abortus provocatus (ofwel gewoon abortus). Volgens de zambiaanse wetgeving is abortus legaal (!), mits er gevaar (wat is gevaar?) is voor de moeder of het ongeboren kind. Verder zegt die wet dat 3 artsen goedkeuring moeten geven, 2 algemeen artsen en een psychiater. Dat is natuurlijk altijd onmogelijk! Hermelijn bracht dit onderwerp naar voren op de artsenvergadering in Lusaka, waar ook mensen van het Ministerie van Gezondheid en de Central Board of Health bij waren. De uiteindelijke conclusie was dat op districtsniveau de wet nooit exact geregeld kon worden. Om toch enigzins bij benadering de wet te kunnen volgen zouden dan 2 stafleden, bijv. nurses, mede goedkeuring kunnen geven. Er gaan immers nog altijd veel vrouwen dood in Zambia agv illegale abortussen. Toch loop je, in ieder geval theoretisch, het gevaar dat je voor het gerecht gesleept zou kunnen worden.
Vorige week kreeg ik m'n 3e verzoek, een ouder echtpaar, al 8 kinderen, al jaren aan de pil, en nu dan zwanger. Hoewel zij ws geen illegale abortus zouden plegen vond ik hun verzoek terecht. Tegelijk met een sterilisatie. Eerst eens polshoogte genomen bij Rogers, die hier wel achter kon staan, en die me vertelde dat Ms Mooya bij die 1-2 keer in het verleden er vanwege haar religieuze opvattingen niet bij wil en kan zijn. Annette had me verteld dat abortus in Zambia verboden was, en dat zij en Marco het alleen deden wanneer het een schoolmeisje betrof. Sinds 1 januari dit jaar mogen echter schoolmeisjes niet meer geschorst worden vanwege zwangerschap, ze hebben zelfs recht of zwangerschapsverlof van 90 dagen, maar helaas weten nog heel weinig mensen dit.
In ieder geval, ik heb het met de hulp van Rogers en Mr. Sulwe (de midwife in charge) gedaan, die mij hierin wel ondersteunen. Maar toen ik Ms Mooya informeerde en ze vroeg naar de indicatie protesteerde ze nogal.
Vanochtend ook uren zitten praten met Mwanamambo en 3 van onze lab mensen, nav de brieven over hun gedrag van mij (je weet wel, niet vindbaar tijdens dienst etc). Chisenga zal er met een waarschuwing vanaf komen, maar Michelo gaan we op non-aktief zetten, nu maar hopen dat hij er echt uitvliegt! Het is hun wel duidelijk geworden dat ik deze zaken serieus neem.
Straks komen Rogers en z'n vrouw Josephine, de studenten en misschien Mubiana om hier een video (de eerste keer, en in m'n slaapkamer) te bekijken, 't wordt Speed.
Deze pagina's worden door Herman Kuiper onderhouden.